Wyjątkowe krakowskie zbiory – pamiątki po husytach

15 lipca 2021

Kraków i jego historia pełna była wybitnych duchownych, którzy zapisali się w historii polskiego Kościoła i całego państwa. W XV wieku Paweł Włodkowic dał się poznać jako wybitny naukowiec i poseł polskiego króla na dwór papieski. W czasie drugiej wojny światowej jednym z duchowych przywódców Polaków był kardynał Adam Sapieha, nazywany Księciem Niezłomnym. We współczesnych dziejach Polski i świata zapisał się związany z Krakowem papież Jan Paweł II. Mało kto jednak wie, że nieopodal Rynku Głównego znajdują się też pamiątki po czeskim duchownym, reformatorze religijnym Janie Husie. Podobno jedyne na świecie.

Kim był Jan Hus?

Hus był czeskim duchownym, dziś zaliczanym do panteonu tamtejszych bohaterów narodowych. Głosił z praskich ambon poglądy nawołujące do reformy Kościoła katolickiego, za co został obłożony ekskomuniką. Swoich racji pojechał bronić do Konstancji, gdzie w 1415 roku odbywał się słynny sobór.

List żelazny od cesarza Zygmunta Luksemburskiego miał mu gwarantować nietykalność. Tak się jednak nie stało – Hus został wtrącony do więzienia. Władze kościelne uznały jego poglądy za herezję i po procesie został skazany na śmierć. Ta była straszna: reformator został bowiem spalony na stosie. 

Dziś Hus jest uważany za świętego przez Kościół anglikański i kilka innych protestanckich wspólnot. Jego śmierć wywołała w Pradze powstanie, które stało się początkiem trwających 17 lat wojen husyckich, jego zwolennicy założyli także wspólnotę religijną znaną jako bracia czescy. 

Chcesz lepiej poznać zabytkowe przedmioty z krakowskich muzeów? Na nocleg w mieście wybierz  Hotel Best Western Kraków – https://www.bwkrakow.pl!

Krakowskie pamiątki po Janie Husie

Zwolenników Husa nie brakowało w Polsce, zwłaszcza w Krakowie. Husyci proponowali nawet polskiemu królowi, którym był Władysław Jagiełło, czeską koronę. Ostatecznie pochodzący z Litwy władca nie zdecydował się na taki ruch, a poglądy husyckie oficjalnie były w jego królestwie zwalczane. Mimo to Hus i pamięć o nim wywarła spory wpływ nie tylko na Czechów, ale i na XV-wiecznych Polaków. Przede wszystkim Małopolan – w końcu wówczas wciąż w Krakowie znajdowała się stolica Polski.

Ślady po tej pamięci można odnaleźć pod Wawelem do dziś. W Zbiorach Czartoryskich należących do Muzeum Narodowego, ulokowanych przy ul. św. Jana, znajdują się dziś bowiem relikwie po Husie. Ma być nimi kawałek drewna pochodzącego z wozu, którym był wieziony na miejsce kaźni, sukno, na którym siedział Zygmunt Luksemburski w czasie przesłuchania duchownego, a także fragment sutanny Husa. Jak pisze w wydawnictwie “Czeska Małopolska” Leszek Mazan, ta ostatnia pamiątka miała kiedyś “intensywnie pachnieć potem i dymem”.

Te pozostałości po Husie są w Krakowie uważane za jedyne na świecie – czeska tradycja głosi bowiem, że zgaszeniu stosu w Konstancji wszystkie pozostałości skrupulatnie zebrano i wrzucono do rzeki. Jak było naprawdę i w jaki sposób te husyckie relikwie trafiły do Krakowa, dziś już nie sposób ustalić.