Podgórze odkryte na nowo

25 czerwca 2018

Czy w trakcie spaceru po krakowskim Kazimierzu zdarzyło Ci się dojrzeć stalową kładkę, pełną charakterystycznych kłódek? Właśnie nią dotrzesz do jednej z najciekawszych dzielnic Krakowa: klimatycznego Podgórza.

Dlaczego Podgórze?

Jednym z najważniejszych atutów Podgórza jest jego dogodna lokalizacja. Niezwykle położenie podkreśla sama nazwa: dzielnica leży tuż pod charakterystycznym dla rejonu Jury Krakowsko-Częstochowskiej wzniesieniem, eksploatowanym przez wieki w postaci kamieniołomów i wyrobisk wapienia. Na jednym z takich podwyższeń uformowano w okolicach VI-VII w. Kopiec Kraka – legendarne miejsce pochówku założyciela Krakowa, a obecnie punkt, z którego można podziwiać najpiękniejsze w całym mieście wschody słońca.

Kopiec Kraka to jeden z najciekawszych punktów widokowych w Krakowie /fot. Wikimedia

Dzielnica znajduje się zaledwie 20 minut od Starego Miasta, dokładnie naprzeciwko Kazimierza. Wystarczy dotrzeć do brzegu Wisły, a następnie przekroczyć pieszo-rowerową kładkę Bernatka, która stanowi drugi znakomity punkt widokowy na panoramę zabytkowego centrum. W poszukiwaniu szczególnie efektownych pejzaży trzymaj się prawej strony kładki; uważaj tylko na rowery!

Podgórze dawniej i dziś

Po dekadach zaniedbania Podgórze budzi się do życia, wręcz kipiąc zielenią i energią. Stara dzielnica – silnie kojarzona z przemysłem – odżyła w przeciągu ostatnich kilkunastu lat. Podupadłe fabryki przekształcono w designerskie lokale, a puste ściany wypełniły barwne murale cenionych na świecie artystów. Obecnie Pogórze wyróżnia się przede wszystkim charakterystyczną atmosferą miasta-ogrodu, wykreowaną dzięki obecności licznych zabytkowych kamienic, klimatycznych knajpek oraz bujnej miejskiej zieleni.

Kościół św. Józefa – perła podgórskiej architektury /fot. Wikimedia

Podgórskie getto

Podgórze ma swoją smutną, wojenną historię; to właśnie tutaj w czasie II wojny światowej znajdowało się żydowskie getto. Warto rozpocząć zwiedzanie od upamiętnienia tragicznych wydarzeń, które miały miejsce w centralnej części dzielnicy. Przesiedlono tu przymusowo 17 tysięcy krakowskich Żydów, co przy zestawieniu z dotychczasowymi 3 tys. mieszkańców oznaczało zagęszczenie ludności na poziomie 5 osób/10 m². Getto ogrodzono zasiekami, niedługo później zamienionymi na kamienny mur, którego fragment wciąż jeszcze widnieje przy ul. Lwowskiej. Każde jego przekroczenie groziło natychmiastowym wyrokiem śmierci.

Puste krzesła – symboliczna instalacja na Placu Bohaterów Getta /fot. Wikimedia

Nakaz pracy od 14 roku życia, częste przesiedlenia do pobliskich obozów koncentracyjnych oraz brutalność służb przyczyniły się do stopniowej pacyfikacji mieszkańców getta. Centralną część byłego obozu, Plac Bohaterów Getta (niegdyś Zgody), wypełnia obecnie instalacja artystyczna, reprezentująca porzucone po przymusowych przesiedleniach puste meble. Warto zwiedzić również budynek fabryki Oscara Schindlera Emalia, która uratowała od śmierci 1000 mieszkańców getta. Słynny spis ocalonych zainspirował Stevena Spielberga do nakręcenia oskarowej Listy Schindlera.

Sztuka na każdym kroku

Podgórze to doskonałe miejsce dla poszukującego inspiracji artysty. Skup się przede wszystkim na ciekawych inwestycjach i projektach w rejonie Zabłocia. Zwiedzanie warto rozpocząć od Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK – aby dojść do niego z Placu Bohaterów Getta, skręć w ulicę Kącik, a następnie Lipową. Uwagę przykuwa również nowoczesna bryła Muzeum Tadeusza Kantora Cricoteka, usytuowana ponad istniejącą zabudową ulicy Nadwiślańskiej.

Podgórze dysponuje również ogromną przestrzenią zapełnianą przez wielobarwne murale, powstające na kolejnych ścianach średnio co kilka miesięcy. Znajdziemy tu m.in.: słynny dzwon artysty, liczne postaci ze świata filmu i literatury (m.in. robot Stanisława Lema), prace powiązane tematycznie ze sztuką hebrajską (m.in. lew Judy) i historią (m.in. Liberator).

Zakochane Podgórze

Jeżeli wybieracie się do Krakowa w parze, zacznijcie romantyczny spacer od zawieszenia kłódki na kładce Bernatka. Aby jej moc zadziałała, należy wrzucić kluczyk do przepływającej Wisły! Przejdźcie ruchliwą Wielicką do pałacyku neobarokowego Kryształ, a traficie wprost na zieloną stronę Podgórza. Gorąco zachęcamy do przespacerowania się w kierunku pełnego zabytkowych willi placu Lasoty, koniecznie spoglądając w stronę wspaniałego kościoła św. Józefa. Następnie udajcie się do doskonale zagospodarowanego parku Bednarskiego, którego infrastruktura umożliwia spacerowanie przez długie godziny.

Park Bednarskiego zachwyca bogactwem natury o każdej porze roku /fot. Wikimedia

Warto dotrzeć do samych granic obszaru, gdzie odkryjecie m.in. studio TVP oraz kilka wspaniałych punktów widokowych na zabytkową część Krakowa – idealnych na zorganizowanie popołudniowego pikniku. Macie jeszcze siły? Przejdźcie się w kierunku prawego brzegu Wisły, rozkoszując się klimatem południowego miasteczka pełnego stromych, brukowanych uliczek między rzędami zabytkowych kamienic.

Podgórze – gdzie nocować?

Bliskość Starego Miasta i kameralny urok dzielnicy sprawiają, że Podgórze stanowi ciekawą alternatywę dla zatłoczonego centrum. Mniejszy ruch turystyczny korzystnie wpływa na ceny, pozwalając zaoszczędzić sporą kwotę na (doskonałej jakości!) posiłkach i kulturze i ograniczyć wyczekiwanie w kolejkach do minimum. To także znacznie tańsze noclegi – przykładowo, cena jednej nocy w Hotelu Galicya jest o połowę niższa od kwoty wymaganej przez placówki o podobnym (lub niższym!) standardzie, przy zachowaniu zbliżonej odległości od centrum. Hotel Galicya idealnie wypełnia niszę pomiędzy hostelami a wielogwiazdkowymi obiektami, stanowiąc tym samym optymalną lokalizację na weekendowy wyjazd do miasta.