Najsłynniejsza piwnica w Polsce
24 czerwca 2014
Piwnica pod Baranami to miejsce kultowe. Być w Krakowie i nie zajrzeć tam na sobotni występ czy jazzowy koncert najzwyczajniej w świecie nie przystoi. W szczególności tym, którzy uważają się za admiratorów kultury. I to tej na najwyższym poziomie. Warto też zaznaczyć, że do Piwnicy pod Baranami z Hotelu Best Western Kraków Old Town jest zaledwie 10 minut spacerkiem.
Piwnica czy kabaret
Foto: Domena publiczna
Piwnica pod Baranami mieści się w podziemiach pałacu pod Baranami, okazałej kamienicy usytuowanej w samym centrum miasta, tuż przy Rynku Głównym. Ale najgłośniejsza w Polsce Piwnica to nie tyle, a w każdym razie nie tylko, miejsce, co raczej kabaret. Z najwyższej półki, z najbardziej znanymi w artystycznym światku nazwiskami, po prostu naj.
Centrum polskiego życia kulturalnego
Początkowo piwnica miała pełnić rolę miejsca spotkań studentów. Bardzo szybko stała się jednak miejscem, w którym tworzono piosenki i przedstawienia, w którym spotykała się intelektualna elita i w którym oddychało się kulturą.
Grupa pod Baranami została założona w 1956 roku. Głównym pomysłodawcą stworzenia kabaretu był Piotr Skrzynecki. Wśród inicjatorów kulturalno-podziemnego zamieszania wymienia się również Krzysztofa Pendereckiego i Bronisława Chromego. Trójce tej udało się skupić wokół siebie największych artystów czasów PRL-u. Na samym początku na piwnicznej scenie występowali m.in. Barbara Nawratowicz, Krzysztof Litwin, Tadeusz Kwinta, Mieczysław Święcicki, Joanna Olczak-Ronikier, Mirosław Obłoński, Wiesław Dymny, Irena Kika Szaszkiewiczowa, Jan Güntner.
Foto: domena publiczna
W latach 60-tych w kabaretowych szeregach pojawiła się Ewa Demarczyk. To głównie dzięki niej i jej owocnej współpracy z kompozytorem Zygmuntem Koniecznym o grupie usłyszała cała Polska. Na brak talentów Piwnica pod Baranami nigdy nie mogła narzekać. Kiedy po kilkunastu latach grupę opuścili m.in. Litwin, Obłoński i Święcicki, Skrzynecki przyjął do współpracy Marka Grechutę, Annę Szałapak, Olę Mauer, Grzegorza Turnaua czy Tamarę Kalinowską.
„Jesteśmy wysepką w morzu: bestialstwa, szarzyzny, głupoty, łajdactwa, cynizmu, nietolerancji i przemocy” – mówił Piotr Skrzynecki. A do wysepki dołączali kolejni artyści. Wśród nich m.in. Andrzej Wajda, Jerzy Turowicz, Dorota Terakowska, Jan Nowicki, Agnieszka Osiecka, Zbigniew Książek czy Alosza Awdiejew.
Foto: Orlita Wiesław/Wikimedia/CC BY-SA 3.0
Ach ten jazz
Niemal od samego początku Piwnica pod Baranami była uznawana za centrum muzyki jazzowej w Polsce. To tutaj w latach 50 grali Krzysztof Komeda, Andrzej Kurylewicz, Jan Ptaszyn Wróblewski, Andrzej Dąbrowski, Wojciech Karolak i Zbigniew Namysłowski. Kolejna dekada należała do Janusza Muniaka, Tomasza Stańko i Janusza Stefańskiego. Po nich zaś sceną Piwnicy zawładnęli Jarosław Śmietana, Krzysztof Ścierański, Marek Bałata, Andrzej Cudzich oraz grupa Osjan. W 1996 roku odbył się tutaj pierwszy Letni Festiwal Jazzowy.
Piwniczny bar
Po śmierci Piotra Skrzyneckiego w 1997 roku piwnicę zamknięto. Ale nie na długo. Dziś warto tu zajrzeć przede wszystkim w sobotę, kiedy występuje Kabaret Piwnica Pod Baranami lub w czwartek na jeden z magicznych jazzowych koncertów. Jeśli w Krakowie jesteśmy na krótko i w zupełnie inne dni tygodnia można wstąpić choć do baru Piwnicy, który działa od 12:00 aż do ostatniego gościa.
