Krakowskie kamienice I – skąd się na nich wzięły zwierzęce godła?

18 sierpnia 2016

Kamienice. Najczęściej mijamy je zupełnie bezwiednie, jakby nigdy nic. W końcu to po prostu budynki, ładne, stare, ale tylko budynki. Tylko że te krakowskie mają swoją historię. I warto zatrzymać się przy nich na dłużej.

Pierwsza rzecz, o jakiej trzeba wspomnieć w kontekście krakowskich kamienic, to ich fasady – unikatowe, bardzo często ozdobione godłami. Powód? W dawnym Krakowie na domach zamiast numerów umieszczano właśnie godła. Najczęściej przedstawiały one zwierzęta. Stąd też nazwy poszczególnych kamienic – Pod Orłem, Pod Jaszczurami czy Pod Złotym Karpiem.

Zarezerwuj nocleg w Hotelu w Centrum Krakowa. Sprawdź terminy!

Ul. Św. Gertrudy

Jeśli zdecydujesz się na hotel Best Western Kraków Old Town leżący w samym sercu miasta, pierwszy przystanek można już zrobić wychodząc z budynku. Obiekt został zaprojektowany w 1875 roku przez Filipa Pokutyńskiego. Jego fasada w stylu eklektycznym, w 2002 roku wzbogacona o szklaną nadbudowę, prezentuje się niezwykle efektownie. Na uwagę zasługuje również fakt, że to właśnie w tym miejscu odbył się jeden z pierwszych pokazów kinematografu w Polsce.

Fasada hotelu Best Western Kraków Old Town

Rynek Główny

Skoro jesteśmy już w centrum koniecznie trzeba przyjrzeć się kamienicom przy Starym Rynku. Pod numerem 8 mamy Klub Pod Jaszczurami – ze splecionymi jaszczurkami umieszczonymi na portalu. Kamienica nr 19 to kamienica Pod Obrazem, której fasadę zdobi obraz Matki Boskiej. Obrazowi przypisuje się jeden z cudów – w 1850 roku podczas wielkiego pożaru, w którym spłonęły wszystkie sąsiednie zabudowania, miał on ochronić kamienicę przed zniszczeniem. Na dłużej z pewnością warto zatrzymać się także przy kamienicy Pod Orłem (nr 45). Zdobiący ceglaną fasadę budynku orzeł został bowiem zaprojektowany przez Stanisława Wyspiańskiego. Godła zwierzęce znajdziemy jeszcze na kamienicach Pod Jagnięciem (nr 28), Pod Jaszczurami (8) i Pod Złotym Karpiem (nr 10).

Kamienica Pod Obrazem/ Zygmunt Put/ Wikipedia

Ul. Grodzka

Jeśli z Rynku Głównego pójdziemy na południe, w ulicę Grodzką, czekają na nas kolejne niespodzianki. Pierwsza z nich to kamienica Podelwie – z umieszczonym na fasadzie lwem ze złotą grzywą. Kilka kroków dalej mamy kamienicę Pod Elefanty ozdobioną rzeźbami słonia i nosorożca.

Ulica Retoryka

Jeśli z Grodzkiej odbijemy na zachód, w ulicę Poselską i Smoleńsk, dotrzemy do ulicy Retoryka i kamienicy Pod Śpiewającą Żabą, zaprojektowanej przez Teodora Talowskiego, jednego z najwybitniejszych polskich architektów. Skąd jednak ta dziwna nazwa? Pod Żabą, gdyż swego czasu w miejscu dzisiejszej ulicy płynęła rzeka a nieopodal słychać było kumkanie żab. Śpiewająca, bo mieściła się tu szkoła muzyczna.

Kamienica Pod Śpiewającą Żabą/ Cancre/ Wikipedia

Jeśli z ul. Retoryka skręcimy w ul. Smoleńską, zobaczymy Dom pod Smokiem, z kolei udając się na ul. Krasińskiego, trafimy na kamienicę Pod Sową.

Ul. Mikołajska

Po powrocie na Rynek Główny warto zboczyć jeszcze w ul. Grodzką. Na szczególną uwagę zasługuje tutaj kamienica nr 13-15, w której na przełomie XIX i XX wieku mieściła się Drukarnia Związkowa, a obecnie mieszczą się biura i apartamenty. Fasada kamienicy została ozdobiona liśćmi i owocami kasztanowca, motywem dość typowym dla krakowskiej secesji.

Na Mikołajskiej wzrok do góry warto podnieść także kilka kroków dalej. Pod numerem 16 znajdziemy bowiem kamienicę Pod Trzema lipami. Budynek pochodzi z XIV wieku, fasadę z kolei wykończono w wieku XIX. Jej charakterystycznym elementem są trzy lipy.